ÇEK ALACAKLARINDA YETKİLİ MAHKEME VE İCRA MÜDÜRLÜĞÜ 

Çekten kaynaklanan borcun alacaklısı, borçlunun yerleşim yerinde (HMK. 6.md), birden fazla borçlu bulunması halinde borçlulardan birinin yerleşim yerinde (HMK. 7.md), çekin keşide yerinde (İİK. 50/1.md), muhatap banka şubesinin bulunduğu yerde (HMK. 10.md) takip ve ihtiyati haciz talebinde bulunabilir.

Yargıtay 8. HD.’nin 2015/1884 E. 2016/3859 K. Sayılı ilamında; "Takibe dayanak kambiyo senedinde yazılı borcun ödeneceği (ifa edileceği) yer icra dairesi de takipte yetkili icra dairesidir. Takip dayanağı çek ise, çekin ödeme yeri TTK’nın 780/1-d bendi uyarınca çekte gösterilmiş ise o yer icra dairesi, gösterilmemiş ise TTK’nın 781. maddesinin 2. fıkrası uyarınca muhatabın ticaret unvanı yanında gösterilen yer ödeme yeri sayıldığından buradaki icra dairesi yetkilidir. Ayrıca TTK’nın 781. maddesinin 3. fıkrası “Düzenleme yeri gösterilmemiş çek, düzenleyenin adı yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılır” hükmünü içermekte olup, İİK’nın 50/1. maddesi uyarınca çekin düzenlendiği yer icra dairesi de yetkili olup, o yer icra dairelerinde de takip yapılabilir. Çeke dayalı takiplerde yetkili icra dairesi takip talebine ekli çekler göz önüne alınarak yukarıda yazılı kurallara göre belirlenmelidir. Alacaklı tarafından borçlu aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapılmış ve takip dayanağı olarak 5 adet çek gösterilmiştir. Buna göre takip dayanağı çeklerin düzenleme yeri, muhatap bankanın bulunduğu yer ve borçlunun ikametgâhı Adana olduğuna göre, takipte yetkili yer Adana İcra Dairesidir." şeklinde belirtilmiştir.

Yargıtay 12. HD.’nin 2016/20788 E. 2017/12636 K. Sayılı ilamında; “Birden fazla borçlu varsa bunlardan birinin ikametgahında takip başlatılabilir ve bu durumda diğer borçlular yetki itirazında bulunamazlar. Ancak, anılan hüküm borçlulardan birinin ikametgahındaki (onun için genel yetkili) icra dairesinde takip yapılması hali içindir.” şeklinde belirtilmiştir.

İstanbul BAM 12. HD.’nin 2019/2038 E. 2019/1547 K. Sayılı ilamı; “Kambiyo senetlerinden doğan alacaklar aranacak alacak niteliğinde olduğundan bu alacaklar için götürülecek borçlar hakkındaki 6098 Sayılı TBK’nun 89/1. Hükmü uygulanmaz.” Yani bu alacaklar bakımından kambiyo senetlerine özgü yetki kuralları ile genel yetki kuralı geçerli olup alacaklının adresi takip yapmak için yetkili değildir." şeklinde belirtilmiştir.

Yargıtay 12. HD.'nin 2019/9167 E. 2019/13006 K. Sayılı ilamında; "Alacaklı tarafından başlatılan çeke dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takipte, borçlu tarafından ödeme emrinin tebliği üzerine yasal süresinde icra mahkemesine yapılan başvuruda; sair itirazları yanında yetkili icra dairesinin … İcra Dairesi olduğunu ileri sürerek… İcra Dairesinin yetkisine itirazda bulunduğu, mahkemece yetki itirazının kabulüne karar verildiği görülmüştür. İİK’nun 50/1. maddesine göre, para ve teminat borçlarına ilişkin icra takiplerinde yetkili icra dairesi, HMK’nun 447/2. maddesi atfıyla HMK’nun yetkiye dair hükümleri kıyas yoluyla uygulanmak suretiyle belirlenir. Ayrıca, takip dayanağı akdin yapıldığı icra dairesi de takibe yetkilidir. Buna göre, çeke dayalı takip, genel yetkili yer olan borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesinde (HMK. 6.md.), muhatap bankanın bulunduğu yer, ödeme yeri sayıldığından buradaki icra dairesinde (HMK. 10.md.) ve ayrıca İİK’nun 50/1. maddesi uyarınca çekin keşide edildiği yerdeki icra dairesinde yapılabilir.” şeklinde belirtilmiştir.